Ως κύηση υψηλού κινδύνου χαρακτηρίζονται οι κυήσεις οι οποίες μπορεί να δημιουργήσουν προβλήματα στην έγκυο ή στο έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή και μετά.
Παράγοντες κινδύνου πριν την εγκυμοσύνη
Κάθε έγκυος στην αρχή της εγκυμοσύνης της αξιολογείται ως προς την ύπαρξη παραγόντων κινδύνου. Αν διαπιστωθεί ότι όντως πρόκειται για εγκυμοσύνη υψηλού κινδύνου η γυναίκα παρακολουθείται στενότερα από το γυναικολόγο της.
- Ηλικία μητέρας: Μητέρες μικρότερες των 17 ετών κινδυνεύουν από προεκλαμψία ενώ τα νεογνά τους είναι ελλιποβαρή. Γυναίκες άνω των 35 αντιμετωπίζουν αυξημένο κίνδυνο επιπλοκών (υπέρταση, διαβήτης κύησης, κ.ά.)
- Βάρος μητέρας: Χαμηλό βάρος της εγκύου (κάτω των 45kg) μπορεί να οδηγήσει σε γέννηση ελλιπποβαρούς νεογνού ενώ οι παχύσαρκες μπορούν να εμφανίσουν διαβήτη και υπέρταση.
- Ιστορικό προηγούμενων κυήσεων: Προβλήματα που παρουσιάστηκαν σε προηγούμενη κύηση όπως πρόωρος τοκετός, απώλεια εμβρύου, προεκλαμψία, διαβήτης.
- Επαναλαμβανόμενες αποβολές: Η ύπαρξη τριών συνεχόμενων αποβολών αυξάνει την πιθανότητα μιας επιπλέον αποβολής. Για το λόγο αυτών, πριν επιχειρηθεί μια νέα εγκυμοσύνη, πρέπει να βρεθεί το αίτιο των προηγούμενων αποβολών.
- Περισσότερους από 5 τοκετούς: Γυναίκες που έχουν προβεί σε περισσότερους από 5 τοκετούς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης αδράνειας μήτρας (μη σύσπαση) και αιμορραγίας πριν και μετά τον τοκετό.
- Παθολογικά προβλήματα: Προβλήματα υγείας όπως αναιμία, χρόνια υπέρταση, διαβήτης, επιληψία, άσθμα ,νεφροπάθεια, καρκίνος, βαλβιδοπάθειες καρδιάς.
Παράγοντες κινδύνου κατά τη διαρκεία της εγκυμοσύνης
- Κάπνισμα
- Αλκοόλ
- Ναρκωτικά
- Λοιμώξεις ουροποιητικού
- Λοιμώξεις κατά την διάρκεια της κύησης όπως κυτταρομεγαλοϊός, ανεμευλογιά, ερυθρά, τοξόπλασμα
- Γενετικές καταστάσεις του εμβρύου όπως σύνδρομο Down ή προβλήματα με καρδιά, πνεύμονες, νεφρά
Ποια χρειάζεται να είναι η παρακολούθηση μιας τέτοιας κύησης;
Μια γυναίκα με κύηση υψηλού κινδύνου παρακολουθείται με
- Εξειδικευμένες εξετάσεις ανάλογα με το πρόβλημα
- Αμνιοπαρακέντηση
- Συχνότερες ιατρικές επισκέψεις
- Αιματολογικές εξετάσεις
- Υπερηχογραφήματα και παρακολούθηση του εμβρύου.
- Σωστή διατροφή
Πρόωρος τοκετός
Πολλές κυήσεις υψηλού κινδύνου οδηγούν σε πρόωρο τοκετό. Πρόωρος τοκετός ονομάζεται ο τοκετός που γίνεται πριν από την 36η εβδομάδα της κύησης και το βάρος του νεογέννητου είναι μικρότερο από 2,500 γραμμάρια. Το ποσοστό του πρόωρου τοκετού είναι 12% στο σύνολο των κυήσεων.
Τα σημάδια του πρόωρου τοκετού
- Αιμορραγία ή σταγόνες αίματος από τον κόλπο: Υπάρχει πιθανότητα μια ελαφριά αιμορραγία να σχετίζεται με την αποκόλληση του πλακούντα. Συνήθως αυτό μπορεί να διαπιστωθεί με τον υπέρηχο και ο γιατρός να συστήσει παραμονή στο κρεβάτι για να αποφύγουμε τον πρόωρο τοκετό.
- “Σπάσιμο των νερών”
Σε αυτή την περίπτωση η πιθανότητα ενός πρόωρου τοκετού είναι μεγάλη. Σημαντικοί παράγοντες που προκαλούν το πρόωρο σπάσιμο των νερών θεωρούνται οι φλεγμονές του κόλπου και του τραχήλου. Το σημαντικότερο στην περίπτωση αυτή είναι η εβδομάδα κατά την οποία το αμνιακό υγρό θα βγει διότι συσχετίζεται με την ωρίμανση και επομένως σωστή λειτουργία των πνευμόνων του εμβρύου. Όσο πιο προχωρημένη είναι η εγκυμοσύνη, τόσο μικρότερος είναι ο κίνδυνος για την εμφάνιση ανωριμότητας των πνευμόνων του μωρού.
Ακόμη και το πρόωρο σπάσιμο νερών χρήζει αντιμετώπισης από το γυναικολόγο. Η έγκυος παραμένει στην κλινική και της χορηγούνται ειδικά φάρμακα που καθυστερούν τον τοκετό καθώς και φάρμακα που βοηθούν στη γρηγορότερη ωρίμανση των πνευμόνων του εμβρύου ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν αυτόνομα μόλις γεννηθεί.
- Πόνοι στην μέση ή την κοιλιά: Οι πόνοι αυτοί μοιάζουν με πόνους περιόδου. Αν επιμένουν και είναι συχνοί τότε πρέπει να επικοινωνήσετε με το γυναικολόγο σας.
- Πίεση στην περιοχή της πυέλου
Έντονη πίεση στο κάτω μέρος του κόλπου που μπορεί να συνοδεύεται από μια αίσθηση σαν να μπορεί να “γλιστρήσει” το μωρό από την κοιλιά μας.
Τρόποι πρόληψης πρόωρου τοκετού
Η έγκαιρη διάγνωση από το γυναικολόγο των παραπάνω περιγραφόμενων παραγόντων που οδηγούν σε μια κύηση υψηλού κινδύνου και η αντιμετώπισή τους μπορούν να αποτρέψουν έναν πρόωρο τοκετό. Επίσης, η υιοθέτηση και τήρηση ενός σωστού προγράμματος ισορροπημένης διατροφής, η αποφυγή του καπνίσματος , η συστηματική παρακολούθηση του γιατρού για διερεύνηση για μικροβιακών, η περίδεση του τραχήλου σε περίπτωση ανεπάρκειας του είναι οι ασφαλέστεροι τρόποι πρόληψης ενός πρόωρου τοκετού.