Τι είναι η έμμηνος ρύση;
Ο έμμηνος κύκλος, αναφέρεται στην ωρίμανση και την απελευθέρωση του ωαρίου, καθώς και στην προετοιμασία της μήτρας για την υποδοχή του γονιμοποιημένου ωαρίου, δηλαδή του εμβρύου. Έτσι λοιπόν, κάθε μήνα, μία από τις δύο ωοθήκες απελευθερώνει ένα ώριμο ωάριο με σκοπό τη γονιμοποίηση, με μία σύνθετη διαδικασία που ονομάζεται ωοθυλακιορρηξία.
Παράλληλα, μία ομάδα ορμονών αναπαραγωγής, προετοιμάζει τη μήτρα για πιθανή εμφύτευση του εμβρύου και εγκυμοσύνη. Στην περίπτωση που το ωάριο δε γονιμοποιηθεί ή δεν υπάρξει εμφύτευση του εμβρύου στη μήτρα, το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας -ενδομήτριο- απορρίπτεται μέσω του κόλπου. Αυτό ακριβώς είναι η έμμηνος ρύση ή απλά περίοδος.
Σ’ ένα φυσιολογικό κύκλο η έμμηνος ρύση (περίοδος) εμφανίζεται κάθε 28 ημέρες, δηλαδή 14 μέρες μετά την ωορρηξία. Στις περισσότερες γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας συμβαίνει, κάποιες φορές ο κύκλος τους να εμφανίσει κάποια ανωμαλία.
Πώς ορίζουμε τις διαταραχές εμμήνου ρύσεως;
Οι διαταραχές στην περίοδο μίας γυναίκας μπορούν να παρουσιαστούν κυρίως :
- στη συχνότητα που εμφανίζεται η περίοδος, δηλαδή κάθε πόσες μέρες μετά την προηγούμενη περίοδο.
- στην ποσότητα του αίματος.
Πιο συγκεκριμένα, οι διαταραχές εμμήνου ρύσεως αφορούν μία σειρά από διαφορετικά συμπτώματα ή καταστάσεις τα οποία μάλιστα μπορεί και να συνυπάρχουν. Έτσι λοιπόν αναφερόμαστε σε διαταραχές ή ανωμαλίες κύκλου όταν:
- Η περίοδος έρχεται νωρίτερα από 21 ημέρες η αργότερα από 35 ημέρες ή και χάνεται για δύο ή και τρεις κύκλους στη σειρά. Επίσης μπορεί να εμφανίζεται σπάνια (ολιγοαμηνόρροια) ή και να απουσιάζει εντελώς (αμηνόρροια), πριν από τη χρονική περίοδο που η γυναίκα αναμένεται να εισέλθει στην εμμηνόπαυση.
- Η έμμηνος ρύση έχει διαφορετικά συμπτώματα όπως πόνος, κράμπες, ναυτία, ζάλη, αδυναμία ή και τάση για εμετό (δυσμηνόρροια).
- Εμφανίζεται ήπια αιμορραγία ανάμεσα στις περιόδους ή/ και το φαινόμενο αυτό ξεκινάει περίπου στην ωορρηξία και συνεχίζεται μέχρι να έρθει «κανονικά» η περίοδος.
- Εμφανίζεται αιμορραγία, αφού η γυναίκα έχει εισέλθει στην εμμηνόπαυση ή μετά τη σεξουαλική επαφή.
Τα συχνότερα αίτια διαταραχής ενός κύκλου
Εγκυμοσύνη
Μετά την επιτυχημένη εμφύτευση του εμβρύου στη μήτρα, στο γυναικείο σώμα παράγονται συγκεκριμένες ορμόνες που εμποδίζουν την παρουσία της έμμηνου ρύσεως. Σε ορισμένες όμως περιπτώσεις , ακόμα και αν υπάρχει εγκυμοσύνη, υπάρχει η πιθανότητα να παρουσιαστεί περίοδος στη γυναίκα, η οποία πρέπει άμεσα να ενημερώσει το γιατρό της ώστε να εξεταστεί η πιθανότητα κάποιας επιπλοκής που συνδέεται με την εγκυμοσύνη.
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
Μία σημαντική πάθηση που αφορά περίπου το 15% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Αυτή η πάθηση, σχετίζεται με το σχηματισμό μικροσκοπικών κύστεων στις ωοθήκες, κυρίως στην περιφέρεια τους, με υπερπαραγωγή ανδρογόνων και αναστολή της ωορρηξίας σε κάποιες περιόδους του έτους (όχι συνεχώς). Στο σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), οι ωοθήκες παράγουν μεγάλες ποσότητες ανδρικών ορμονών (ανδρογόνων). Τα υψηλά επίπεδα των ανδρογόνων εμποδίζουν τα ωάρια να ωριμάσουν φυσιολογικά και έτσι αναστέλλεται η ωορρηξία. Ως αποτέλεσμα η περίοδος δεν εμφανίζεται. Οι γυναίκες που πάσχουν από το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών συνήθως έχουν σημαντικές διαταραχές κύκλου. Το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών μπορεί να προκαλέσει υπογονιμότητα και να αυξήσει το ρίσκο εμφάνισης διαβήτη και καρδιοπάθειας. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση του.
Για περισσότερες λεπτομέρειες, ενημερωθείτε εδώ
Κύστεις ωοθηκών
Ορισμένες φορές συμβαίνει, κάποιο ωοθυλάκιο να μην σπάσει τη χρονική στιγμή της ωορρηξίας και να δημιουργήσει μια κύστη. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα, αν και όχι πάντα, τη διαταραχή του κύκλου στο σύνολό του.
Για περισσότερες λεπτομέρειες, ενημερωθείτε εδώ
Ινομυώματα
Τα ινομυώματα που προβάλλουν μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα μπορεί να προκαλέσουν διαταραχές στον κύκλο. Μερικά ινομυώματα μπορούν να είναι αρκετά μεγάλα ώστε να απαιτείται η αφαίρεσή τους. Άλλα ινομυώματα μπορεί να αυξάνονται με γοργούς ρυθμούς και έτσι πάλι να απαιτείται η αφαίρεσή τους. Αφαιρούνται συνήθως λαπαροσκοπικά και η γυναίκα εξέρχεται εντός 24 ωρών.
Για περισσότερες λεπτομέρειες ενημερωθείτε εδώ
Φλεγμονώδης νόσος της πυέλου
Η φλεγμονώδης νόσος της πυέλου (PID) είναι μια φλεγμονή / λοίμωξη ενός ή όλων των παρακάτω άνω γεννητικών οργάνων: μήτρα, σάλπιγγες, ωοθήκες, σύνδεσμοι (σημεία σύνδεσης της μήτρας με την κοιλιακή χώρα), ή του εσωτερικού της πυελικής κοιλότητας που ονομάζεται περιτόναιο. Είναι το αποτέλεσμα μιας λοίμωξης που μεταφέρεται από τον κόλπο ή τον τράχηλο και συνήθως προκαλείται από χλαμύδια, γονόρροια, ή ένα συνδυασμό και των δύο. Τα χλαμύδια εισέρχονται στον κόλπο κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής και στη συνέχεια εξαπλώνονται στη μήτρα και τις σάλπιγγες. Τα συμπτώματα της πυελικής φλεγμονής ποικίλουν και περιλαμβάνουν δύσοσμες κολπικές εκκρίσεις, πόνο στην περιοχή της πυέλου και την κάτω κοιλιακή περιοχή, πυρετό, ναυτία, και ορισμένες φορές ανωμαλία στην περίοδο. Παρουσιάζεται ετησίως στο 1-2% περίπου των νέων, σεξουαλικά ενεργών γυναικών.
Ασθένειες
Οποιαδήποτε παθολογική κατάσταση που σχετίζεται με το θυρεοειδή αδένα και την ανώμαλη παραγωγή των θυροειδικών ορμονών (ύπο/ύπερ-θυροειδισμός ή θυροειδίτιδες) μπορεί να προκαλέσει σοβαρές διαταραχές στον κύκλο. Άλλες ιατρικές παθήσεις, εξίσου σοβαρές, που μπορεί να επηρεάσουν την ομαλότητα του κύκλου σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, είναι ο σακχαρώδης διαβήτης, η ενδομητρίωση, οι πολύποδες και τα ινομυώματα, ο καρκίνος της μήτρας ή ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας, η αναιμία ή άλλες αιμορραγικές διαταραχές, καθώς και ανωμαλίες της υπόφυσης.
Στρες
Το χρόνιο στρες ή ένα δυσάρεστο ξαφνικό συμβάν που προκαλεί σοκ στον οργανισμό μπορεί να έχει πολύ αρνητικές επιπτώσεις στον κύκλο μιας γυναίκας.Δεν πρέπει όμως σε καμία περίπτωση κάθε διαταραχή να αποδίδεται στο στρες. Απαιτείται προσοχή και γυναικολογικός έλεγχο ώστε να αποκλειστούν παθολογικά αίτια.
Εξαντλητική δίαιτα η/και άσκηση
H έντονη καθημερινή άσκηση (αφορά κυρίως τις αθλήτριες που κάνουν πρωταθλητισμό) καθώς και οι εξαντλητικές δίαιτες οι οποίες οδηγούν σε χαμηλό δείκτη σωματικής μάζας, είναι δυνατόν να προκαλέσουν διαταραχές στην ωορρηξία καθώς και τη ποσότητα και τη διάρκεια της περιόδου.
Το αντισυλληπτικό χάπι
Το ορμονικό αυτό σκεύασμα μπορεί να μειώσει σημαντικά μετά από κάποιους μήνες χρήσης την ποσότητα του αίματος της κάθε έμμηνου ρύσεως.
Ηλικία
Όταν πρωτοεμφανίζεται η περίοδος και κατά τη διάρκεια της εφηβείας, μπορεί να χρειαστούν αρκετοί μήνες ή και χρόνια ακόμα προτού τελικά ο κύκλος σταθεροποιηθεί. Επίσης, κατά την κλιμακτήριο, τη χρονική δηλαδή περίοδο που προηγείται της εμμηνόπαυσης και που μπορεί να διαρκέσει από 2 έως και 8-10 χρόνια, μία γυναίκα μπορεί να χάνει εξολοκλήρου την περίοδο της, να έχει πολύ ελαφριές, σχεδόν ανύπαρκτες περιόδους ή πολύ βαριές περιόδους. Κατά την περίοδο αυτή, υπάρχει μια σχετική αναγκαιότητα εξετάσεως (σε σχέση με νεότερες γυναίκες) και η γυναίκα με έντονες αλλαγές και διακυμάνσεις στην περίοδο θα πρέπει να ελεγχθεί.
Θεραπεία – Αντιμετώπιση
Η σωστή αντιμετώπιση είναι αποτέλεσμα της σωστής διερεύνησης των αιτιών του προβλήματος. Ανάλογα λοιπόν με την αιτία που προκαλεί τη διαταραχή της περιόδου σε μία γυναίκα, ο γυναικολόγος προτείνει και την αντίστοιχη θεραπεία. Για παράδειγμα, εάν το αίτιο είναι ένα υποβλενογόνιο ινομύωμα, η σωστή αντιμετώπιση είναι η αφαίρεσή του.
Σε περιπτώσεις ορμονικής αιτιολογίας εφαρμόζεται η ανάλογη ορμονική θεραπεία.
Σε αρκετές περιπτώσεις, κυρίως σε νέες γυναίκες, μπορεί να μη βρίσκεται κάποια συγκεκριμένη αιτιολογία. Εάν συμβαίνει αυτό, η λήψη προγεστερόνης για κάποιες μέρες το μήνα ή και η λήψη αντισυλληπτικών χαπιών θα μπορούσαν να ρυθμίσουν τον κύκλο της περιόδου, σε συνεννόηση πάντα με το θεράποντα ιατρό.