Ο γυναικολογικός υπέρηχος είναι μία μη επεμβατική, απεικονιστική μέθοδος, ανώδυνη για την γυναίκα με την οποία ελέγχουμε την ανατομία της μήτρας και των ωοθηκών. Λειτουργεί στέλνοντας ηχητικά κύματα και με τη βοήθεια ειδικού προγράμματος υπολογιστή αναλύονται δίνοντας την εικόνα μέσω μιας οθόνης.
Ο ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος ολοκληρώνεται με το γυναικολογικό υπέρηχο και όχι μόνο με το τεστ ΠΑΠ. Το τελευταίο εμφανίζει αποτελέσματα σχετικά με τυχόν δυσπλασίες του τραχήλου (δυσπλασίες, HPV λοίμωξη, καρκίνος) και όχι για παθολογικές καταστάσεις της μήτρας και των ωοθηκών. Η πραγματοποίηση λοιπόν και των 2 εξετάσεων θα δείξει τη συνολική εικόνα της κατάστασης της ασθενούς.
Είδη Γυναικολογικού Υπερηχογραφήματος
Υπάρχουν 2 είδη γυναικολογικού υπερηχογραφήματος. Πρόκειται για το διακολπικό υπέρηχο και για το διακοιλιακό
Διακολπικός υπέρηχος
Η γυναίκα είναι ξαπλωμένη και ένας λεπτός σωλήνας-πομποδέκτης τοποθετείται κολπικά .Η κεφαλή για την προστασία της γυναίκας καλύπτεται με ένα προφυλακτικό και τοποθετείτε τζελ. Στη συνέχεια τοποθετείται μαλακά στον κόλπο της γυναίκας. Η κεφαλή υπερήχων λειτουργεί στέλνοντας ηχητικά κύματα και λαμβάνει τις αντανακλάσεις τους πάνω στα κοιλιακά όργανα. Στη συνέχεια ένας υπολογιστής επεξεργάζεται τα κύματα αυτά και τα χρησιμοποιεί για να δημιουργήσει μια εικόνα. Ο γιατρός μπορεί να δει άμεσα την εικόνα στο μηχάνημα των υπερήχων και η εξεταζόμενη σε μια τηλεόραση.
Ο σωλήνας- πομποδέκτης φθάνει σε μικρή απόσταση από τη μήτρα και τις ωοθήκες, με αποτέλεσμα η ευκρίνεια απεικόνισης να είναι ασύγκριτα καλύτερη σε σχέση με το κοιλιακό υπερηχογράφημα.
Διακοιλικακός υπέρηχος
Ο διακοιλιακός υπέρηχος πραγματοποιείται με τον πομποδέκτη να τοποθετείται εξωτερικά στο κάτω μέρος της κοιλιάς. Προτιμάται σε νεαρές κοπέλες που δεν έχουν ακόμη σεξουαλική δραστηριότητα, καθώς και σε περιπτώσεις με μεγάλους όγκους κοιλίας για σωστότερη αξιολόγηση των διαστάσεων.
Πότε και πόσο συχνά πρέπει να γίνεται;
Παραπάνω έχουμε αναφέρει ότι ο γυναικολογικός υπέρηχος αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του ετήσιου γυναικολογικού ελέγχου. Συστήνεται λοιπόν ο ετήσιος γυναικολογικός έλεγχος να γίνεται σε ετήσια βάση.
Αν στο μεσοδιάστημα των προληπτικών εξετάσεων παρουσιαστεί κάποιο γυναικολογικό πρόβλημα ή αν υπάρχει κάποια γνωστή γυναικολογική πάθηση υπό παρακολούθηση, τότε μπορεί να χρειαστεί να κάνετε περισσότερα υπερηχογραφήματα με συχνότητα την οποία καθορίζει η φύση του εκάστοτε προβλήματος.
Σε ποια φάση του κύκλου είναι καλύτερο να γίνεται το υπερηχογράφημα;
Είναι προτιμότερο να γίνεται στην πρώτη φάση του κύκλου και συγκεκριμένα την πρώτη εβδομάδα μετά το τέλος της περιόδου, γιατί στη φάση αυτή είναι καλύτερη η απεικόνιση του ενδομητρίου και των ωοθηκών με αποτέλεσμα να είναι πιο ακριβής η εξέταση.
Σε επείγουσες περιπτώσεις το υπερηχογράφημα μπορεί να γίνει σε όλες τις φάσεις του κύκλου, ακόμη και κατά τη διάρκεια της περιόδου.
Αποτελέσματα Γυναικολογικού υπερήχου
Το υπερηχογράφημα, ειδικά το ενδοκολπικό, μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση παθολογικών καταστάσεων που αφορούν τη μήτρα, τις ωοθήκες και σάλπιγγες.
Αποτελεί σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο στη διερεύνηση υπογονιμότητας, πυελικού πόνου, όγκων ωοθήκης, ανώμαλης αιμορραγίας και προβλημάτων εμμήνου ρύσεως.
Διερεύνηση παθολογίας της μήτρας:
- Ινομυώματα
- Δυσπλασίες όπως δίκερος, διθάλαμος
- Ενδομητρικοί πολύποδες
Διερεύνηση παθολογίας του τραχήλου:
- Ινομύωμα
- Ενδοτραχηλικός πολύποδας
- Μέτρηση μήκους τραχήλου-αξιολόγηση ανεπάρκειας τραχήλου (στην κύηση)
Διερεύνηση παθολογίας των ωοθηκών:
- Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών
- Κύστεις ωοθηκών
- Παρακολούθηση ωορρηξίας
Διερεύνηση παθολογίας των σαλπίγγων:
- Εξωμήτριος κύηση
- Πυελική φλεγμονή
- Υδροσάλπιγγα
Γυναικολογικός Υπέρηχος στην περίοδο της Κύησης
- Χρησιμοποιείται το πρώτο τρίμηνο της κύησης με σκοπό τον εντοπισμό της και τον πλήρη έλεγχο της μήτρας.
- Μετά τις 6 εβδομάδες μπορεί να αναγνωριστεί ο σάκος κύησης και να μετρηθεί το έμβρυο
- Μετά τις 7 εβδομάδες με τη χρήση του υπερήχου μπορεί να ακουστεί η καρδιά του εμβρύου.
- Αναγνώριση πολύδυμης κύηση.
- Αξιολόγηση μήκους τραχήλου-ανεπάρκειας τραχήλου και εκτίμηση του κινδύνου για πρόωρο τοκετό
- Αξιολόγηση παθολογικής θέσης πλακούντα (επιπωματικός).
Γυναικολογικό υπερηχογράφημα Doppler
Σε σε περιπτώσεις που διαπιστώνεται κάποιο πρόβλημα, όπως ενδομητρικός πολύποδας, κύστη ωοθήκης κλπ πραγματοποιείται ένας πιο εξειδικευμένος έλεγχος με τον οποίο ελέγχουμε την αιμάτωση της μήτρας και των ωοθηκών και μας δίνει πληροφορίες για την καλοήθη ή μη φύση του συγκεκριμένου προβλήματος.