Τα ινομυώματα της μήτρας αποτελούν την πιο συχνή ανωμαλία της μήτρας της γυναίκας. Είναι καλοήθεις όγκοι και αποτελούν αθροίσεις κυττάρων που το μέγεθός τους ξεκινά από 1 εκατοστό και μπορεί κάποιες φορές να ξεπεράσει ακόμη και τα 15 εκατοστά.
Γιατί δημιουργούνται;
Τα αίτια που προκαλούν τα ινομυώματα είναι η κληρονομικότητα σε συνδυασμό με τα αυξημένα επίπεδα ορμονών (οιστρογόνων) στο αίμα της γυναίκας. Έχει αποδειχτεί ότι η δημιουργία τους ελέγχεται από γονίδια που κληρονομήθηκαν στην κάθε γυναίκα.
Ποιες γυναίκες προσβάλλουν;
Τα ινομυώματα εμφανίζονται κυρίως σε γυναίκες που βρίσκονται στην αναπαραγωγική ηλικία, μεταξύ 25-55 και δεν έχουν ακόμα τεκνοποιήσει.
Σε γυναίκες των οποίων οι συγγενείς πρώτου βαθμού (μητέρα, αδερφή κτλ) έχουν παρουσιάσει ινομυώματα.
Έχει παρατηρηθεί επίσης ότι γυναίκες παχύσαρκες, λόγω αυξημένων οιστρογόνων, παρουσιάζουν συχνά ινομυώματα στη μήτρα.
Μετά την εμμηνόπαυση μειώνονται οι γυναικείες ορμόνες, οπότε σταματάει και η ανάπτυξη των ινομυωμάτων, τα οποία συρρικνώνονται.
Κατηγορίες Ινομυωμάτων
Ανάλογα με τη θέση τους σε σχέση με την ανατομία της μήτρας διακρίνουμε:
- τα υπορογόνια που βρίσκονται στην εξωτερική επιφάνεια της μήτρας
- τα ενδοτοιχωματικά πο εγκλωβίζονται στο πλάτος του τοιχώματος της μήτρας και
- τα υποβλεννογόνια, είναι αυτά που συνήθως δημιουργούν τα περισσότερα προβλήματα. Αυτά εντοπίζονται κάτω από το ενδομήτριο , μέσα στην κοιλότητα της μήτρας.Τα ενδομήτρια ινομυώματα δημιουργούν συνήθως υπογονιμότητα και μηνορραγίες.
Συμπτώματα
Τα ινομυώματα ποικίλλουν σε αριθμό, μέγεθος και θέση στη μήτρα. Τα συμπτώματα λοιπόν, αποτελούν μια συνάρτηση των παραπάνω παραγόντων.
Πολλές γυναίκες με ινομυώματα δεν εκδηλώνουν συμπτώματα. Τα πιο συνηθισμένα πάντως είναι τα εξής:
- Πόνος, αίσθηση βάρους και «φούσκωμα» στην περιοχή της κοιλιάς, ανάλογα με τη θέση και το μέγεθος των ινομυωμάτων.
- Έντονος πόνος κατά τη διάρκεια της περιόδου (δυσμηνόρροια) ή κατά τη σεξουαλική επαφή.
- Μεγάλη απώλεια αίματος κατά την περίοδο (μηνορραγία) ή αιμορραγία ανάμεσα στις περιόδους.
- συχνουρία, συχνές ουρολοιμώξεις, ακράτεια ούρων: τα μεγάλα συνήθως σε μέγεθος ινομυώματα, ασκούν πίεση στην ουροδόχο κύστη που βρίσκεται σε άμεση επαφή με τη μήτρα, εμποδίζοντας την πλήρη διάτασή της και την ομαλή λειτουργία της.
- Προβλήματα υπογονιμότητας, είτε λόγω εξωτερικής πίεσης των σαλπίγγων είτε όταν εμφανίζονται στο εσωτερικό της μήτρας (ενδομητρική κοιλότητα).
- Αποβολές πρώτου τριμήνου κύησης: τα ινομυώματα που συνήθως καταλαμβάνουν χώρο στην κοιλότητα της μήτρας, εμποδίζουν την ομαλή εμφύτευση του εμβρύου στην εσωτερική επιφάνεια της μήτρας (ενδομήτριο).
Διάγνωση Ινομυωμάτων
Τα ινομυώματα ανακαλύπτονται κατά τη διάρκεια μιας κλασικής γυναικολογικής εξέταση ψηλάφηση. Αν συμβεί αυτό τότε θα ακολουθήσει υπερηχογράφημα της πυέλου ώστε να εκτιμηθούν καλύτερα οι διαστάσεις και η θέση τους.
Είναι επίσης δυνατόν να χρησιμοποιηθούν και άλλες τεχνικές απεικόνισης όπως η μαγνητική τομογραφία. Για ορισμένα ινώματα τα οποία βρίσκονται στο εσωτερικό της μητρικής κοιλότητας (υποβλεννογόνιο), ο γιατρός μπορεί να χρησιμοποιήσει πιο ειδικές εξετάσεις, όπως τρισδιάστατο υπερηχογράφημα και διΰδρουστερογραφία.
Αντιμετώπιση των ινομυωμάτων
Η διαπίστωση της παρουσίας ενός ινομυώματος δεν απαιτεί απαραίτητα χειρουργική αντιμετώπιση.
Αν η ασθενής είναι ασυμπτωματική ή βρίσκεται σε ηλικία κοντά στην εμμηνόπαυση μπορεί να περιοριστεί σε τακτικό επανέλεγχο.
Ο επανέλεχγος θα πρέπει να γίνεται σε σύντομο χρονικό διάστημα για να διαπιστωθεί αν υπάρχει αύξηση στο μέγεθος του Ινομυώματο. Οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να ελέγχονται κάθε 3 έως 6 μήνες, για να διαπιστωθεί τυχόν αύξηση του όγκου ή επιπλοκές.
Φαρμακευτική θεραπεία
Η χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής περιλαμβάνει ενέσιμες ορμόνες οι οποίες στόχο έχουν την
τεχνητή εμμηνόπαυση. Ο οργανισμός δεν παράγει οιστρογόνα και τα ινομυώματα δεν μεγαλώνουν άλλο. Μπορεί ακόμα και να συρρικνωθούν λίγο.
Επίσης τα φάρμακα αυτά χρησιμοποιούνται για την προεγχειρητική προετοιμασία των ασθενών με ινομυώματα. Η μείωση του μεγέθους των ινομυωμάτων οδηγεί σε μείωση του χρόνου της επέμβασης, της απώλειας αίματος ή και επιτρέπει μια πιο συντηρητική επέμβαση.
Η χορήγηση των φαρμάκων αυτών συνοδεύεται από ανεπιθύμητες ενέργειες και δε μπορούν να χορηγηθούν για περισσότερο από 6 μήνες.
Μετά τη διακοπή των φαρμάκων τα ινομυώματα επανέρχονται σε σύντομο χρονικό διάστημα, στο αρχικό τους μέγεθος.
Έτσι η φαρμακευτική θεραπεία περιορίζεται σε γυναίκες που βρίσκονται κοντά στην εμμηνόπαυση.
Χειρουργική
Ρομποτική Λαπαροσκόπηση, αναλόγως κυρίως του μεγέθους των ινομυωμάτων.
Η λαπαροσκοπική και η ρομποτική χειρουργική αποτελούν σύγχρονες μεθόδους ελάχιστης παρέμβασης στο σώμα της ασθενούς. Το χειρουργείο γίνεται από 3-4 πολύ μικρές οπές στην κοιλιά, με τη χρήση κάμερας και πολύ λεπτών εργαλείων. Ο χειρουργός-γυναικολόγος βλέπει σε οθόνη την κοιλιά δια μέσω της κάμερας και χειρουργεί χωρίς νηστέρι, με τη χρήση laser.
Η ασθενής δεν αισθάνεται πόνο και η αποκατάστασή της είναι πολύ γρήγορη.
Η ρομποτική χειρουργική αποτελεί την εξέλιξη της λαπαροσκοπικής χειρουργικής και σήμερα η πιο ασφαλής, σύγχρονη μέθοδος αφαίρεσης ινομυωμάτων.
- Αυξάνεται η ικανότητα του χειρουργού να αφαιρέσει με πολύ λεπτές κινήσεις ένα ινομύωμα.
- Λόγω τρισδιάστατης εικόνας, έναντι δισδιάστατης που υπάρχει στη λαπαροσκοπική, οι κινήσεις του γιατρού μπορεί να είναι απόλυτα ακριβείς.
- Η χρήση του ρομπότ επιτρέπει την συρραφή της μήτρας σε 3 επίπεδα με μεγάλη ακρίβεια, διότι τα ρομποτικά εργαλεία λειτουργούν σαν να είναι η προέκταση του χεριού του γιατρού. Αυτό είναι πολύ σημαντικό όταν το ινομύωμα βρίσκεται βαθιά μέσα στη μήτρα και ακουμπάει στο ενδομήτριο.
Ινομυώματα στην εγκυμοσύνη
Παρόλο που μπορεί να αναπτυχθούν σε θέσεις-κλειδί του αναπαραγωγικού μας συστήματος και να εμποδίσουν τη γονιμοποίηση, είναι εξίσου πιθανό να μην ενοχλήσουν καθόλου τη σύλληψη. Κάτι τέτοιο στατιστικά παρατηρείται στο 3,9% των κυήσεων.
Η παρουσία τους, ωστόσο μπορεί να δημιουργήσει επιπλοκές και το 10% εξ αυτών να επηρεαστεί.
Οι επιπλοκές εξαρτώνται από το μέγεθος και τη θέση του ινομυώματος και μπορεί να είναι:
- η αδυναμία διαστολής του τραχήλου (που σημαίνει αδυναμία για φυσιολογικό τοκετό)
- ισχιακή προβολή του εμβρύου (που αποτελεί ένδειξη για καισαρική τομή), πρόωρος τοκετός (πριν από την 32η εβδομάδα),
- αποκόλληση του πλακούντα,
- κολπική αιμορραγία
- αποβολή.
Ωστόσο, οι γιατροί δεν επεμβαίνουν στα ινομυώματα κατά τη διάρκεια της κύησης και αφήνουν την εγκυμοσύνη να εξελιχθεί. Το πιο σημαντικό, βέβαια, είναι να τα έχουμε αφαιρέσει εκ των προτέρων.
Κατά τη διάρκεια της κύησης τα ινομυώματα ενδέχεται να μεγαλώσουν λόγω των αυξημένων οιστρογόνων. Σε αυτή την περίπτωση χειρουργούνται έναν περίπου χρόνο μετά τον τοκετό.